Λήθαργος

Τα φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα από την πτώση των φύλλων (Νοέμβριος) μέχρι την έκπτυξη των οφθαλμών (Φεβρουάριος- Μάρτιος) διέρχονται μια περίοδο ληθάργου. Η διαδικασία της εισόδου των οφθαλμών σε λήθαργο είναι σταδιακή. Ο λήθαργος επέρχεται σταδιακά και ανάλογα με το είδος, την ποικιλία αλλά και τις καιρικές συνθήκες γίνεται όλο και πιο έντονος.


Τα είδη αυτά για να διακόψουν τον λήθαργο τους και να είναι σε θέση να ανθίσουν και να βλαστήσουν την άνοιξη είναι ανάγκη να υποστούν την επίδραση χαμηλών θερμοκρασιών (<7°C) του χειμώνα (θερμοκρασίες άνω των 16°C αφαιρούν συσσωρευμένες ώρες χαμηλών θερμοκρασιών ενώ θερμοκρασίες κάτω του μηδενός δεν προσθέτουν ώρες στο βιολογικό ρολόι των οφθαλμών).


Ο λήθαργος έχει μεγάλη σημασία για την επιβίωση των οπωροφόρων δένδρων, γιατί αναστέλλει τη βλάστηση και συντελεί στην πρόληψη της καταστροφής τους από τους παγετούς του φθινοπώρου και του χειμώνα.


Το ψύχος που απαιτείται για τη διακοπή του λήθαργου διαφέρει από είδος σε είδος και από ποικιλία σε ποικιλία.


Η καλύτερη στρατηγική για την παραγωγή φρούτων σε περιοχές που δεν συγκεντρώνεται το απαραίτητο χειμερινό ψύχος είναι να καλλιεργούνται είδη και ποικιλίες με χαμηλές απαιτήσεις σε χειμερινό ψύχος.


Σε νότιες περιοχές για την εξασφάλιση αρκετού ψύχους πρέπει να καλλιεργούμε ορισμένα είδη σε μεγάλο υψόμετρο.

 

Ακολουθεί πίνακας με τις απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες (<7°C) για την διακοπή του λήθαργου διαφόρων φυλλοβόλων δέντρων.

Είδος καρποφόρου Αριθμός ωρών σε θερμοκρασίες μικρότερες από 7°C που χρειάζονται για την διακοπή του λήθαργου των οφθαλμών
Αμυγδαλιά 180-350
Αχλαδιά 600-1500
Βερικοκιά 700-1000
Δαμασκηνιά 700-1100
Καρυδιά 500-1500
Κερασιά 1100-1300
Λωτός 150- 400
Μηλιά 1200- 1500
Ροδακινιά 100-1200

Πίνακας 1 Απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες για την διακοπή του ληθάργου φυλλοβόλων δέντρων (Σφακιωτάκης, 1993)

Εάν οι ανάγκες των δέντρων σε ψύχος δεν ικανοποιηθούν παρατηρούνται ανωμαλίες στην ανθοφορία και βλάστηση του δέντρου. Συνήθως παρατηρείται παρεμπόδιση έκπτυξης ανθοφόρων και βλαστοφόρων οφθαλμών, καθυστέρηση και παράταση της ανθοφορίας, μειωμένη επιφάνεια φυλλώματος, ελλιπής ανάπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών και φτωχή καρπόδεση με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής ποσοτικά και ποιοτικά, νεκρώσεις των οφθαλμών στα γιγαρτόκαρπα και οφθαλμόπτωση στα πυρηνόκαρπα.